نویسنده: دکتر محمدکاظم شاهمرادی
ترک پوست
ترک پوست هنگامی رخ میدهد که لایه های حفاظتی پوست به خطر می افتند. معمولا یک علامت از خشکی و تحریک پوست است اما علل دیگر هم محتمل اند. معمول ترین نقاط برای بروز ترک پوست دستها، پاها و لب ها هستند. با این حال بسته به علت ممکن است در نواحی دیگر نیز دیده شود. ترک پوست علاوه بر اثری که بر زیبایی پوست دارد، از سلامن آن نیز میکاهد.
بیشتر علل ترک پوست در خانه و با کمک راهکار های خانگی قابل درمان اند. اما اگر خشکی پوست و ترک آن شدید است یا عوارض دیگری برایتان به همراه داشته است بهتر است به متخصص پوست مراجعه کنید تا درمان اصولی دریافت کنید. در این مقاله علل ترک پوست و درمان های آن اورده خواهد شد.
شما میتوانید با کلیک بر روی ایکون اینستاگرام سمت چپ همین صفحه وارد صفحه اینستاگرام ما شده و نتایج بینظیر انواع لیزر موهای زائد را مشاهده کنید و بطور مستقیم سوالات خود را با پزشک در میان بگذارید.
فهرست مطالب
علت ترک پوست چیست؟
بسته به علت، ترک پوست میتواند همراه با علائم دیگری باشد. توجه به این علائم میتواند به مشخص شدن علت کمک کند.
o پوست خشک: شایع ترین علت ترک پوست است. در پوست نرم و هیدراته، چربی طبیعی مانع از خشک شدن پوست میشوند و رطوبت را حفظ میکنند. اما اگر پوست به اندازه کافی چرب نباشد رطوبت خود را از دست میدهد. این باعث میشود که پوست خشک و چروکیده شده به دچار ترک شود. علل خشکی پوست عبارت اند از:
· هوای سرد: در فصل زمستان، دما و رطوبت پایین باعث خشکی پوست میشوند. گرم کردن محیط زندگی یا محل کار نیز رطوبت محیط را کاهش میدهد.
· محرک های شیمیایی: بسیاری از محصولات مانند مایع ظرف شویی یا پودر لباس شویی شامل مواد مخرب هستند. این مواد لایه های پوست را تخریب کرده و موجب خشکی پوست میشوند.
· آب داغ: آب داغ در حمام یا به هنگام ظرف شستن باعث از دست رفتن رطوبت پوست میشود.
· داروها: خشکی پوست میتواند عارضه جانبی دارو ها باشد مانند رتینوئید ها.
· رطوبت بیش از حد: زمانی که پوست دائما با رطوبت در تماس باشد، مانند شستشوی زیاد، پوست تحریک شده و خشک میشود. این اتفاق در پا ها نیز بعد از تعریق در کفش برای مدت طولانی میافتد. آب باعث تحریک پوست میشود.
o اگزما:
اگزما یک وضعیت پوستی است که باعث قرمزی و خارش میشود. نام دیگر آن درماتیت آتوپیک است. میتواند در هر نقطه ای از بدن اتفاق بیوفتد اما شایع ترین محل ها صورت، دست ها و داخل چین ها بازو و پشت زانو است. این وضعیت باعث خشک شدن پوست و در نتیجه ترک پوستی میشود. این ترک ها گاهی بسیار عمیق هستند و در اگزمای مزمن دیده میشوند. سایر علائم اگزما عبارت اند از:
· کنده شدن پوست
· پوسته ریزی
· تاول
· خارش شدید
· پچ های پوسته دار و سفت
o سوریازیس:
این بیماری به علت اختلال عملکرد سیستم ایمنی به وجود می آید و در آن سلول های پوست رشد سریع تر از حد معمول دارند. زمانی که این سلول های اضافه تجمع میابند پوست شکل پوسته پوسته به خود میگیرد. التهاب نیز نقش مهمی در این روند دارد. تجمع سریع سلول ها میتواند به خشکی و پوسته ریزی همراه با علائم زیر منجر شود:
· پچ های قرمز
· پوسته های نقره ای
· خارش در برخی موارد
این علائم در هر جا ممکن است دیده شوند اما شایع ترین محل ها عبارت اند از: کف سر، آرنج، زانو ها و بخش های پایینی کمر
o نوروپاتی دیابتی: ترک پا پاشنه ی پا یکی از عوارض شایع دیابت نوع 1 و دو است. این بیماری به نوروپاتی دیابتی می انجامد که در آن عواملی از قبیل قند بالا برای اعصاب سمی بوده و آن هارا تخریب میکند. کنترل رطوبت پوست به دستگاه عصبی اتونوم مربوط میشود. در نوروپاتی دیابتی اعصاب به درستی کار نمیکنند تا بتوانند رطوبت پوست را کنترل کنند. در نتیجه پوست خشک شده و ترک میزند. سایر علائم نوروپاتی دیابتی عبارت اند از: بی حسی دست ها یا پاها، درد در این نواحی، ضعف مچ و پینه پا. افراد دیابتی در معرض خطر عفونت پوست هستند. در بسیاری از موارد خشکی پوست میتواند در نتیجه ی عفونت قارچی مانند پای ورزشکاران یا تینه آ پیس باشد.
o پای ورزشکاران:
این عفونت توسط قارچ ها ایجاد میشود. عفونت معمولا بین انگشتان یا زیر انگشتان را میگیرد و باعث ترک میشود. سایر علائم قرمزی، پوسته ریزی، تورم و خارش میباشند. این بیماری در افرادی که پاهایشان مدت طولانی در کفش بوده و تعریق میکند یا در شناگران و دونده ها دیده میشود. در بیماران دیابتی نیز شایع است. محیط مرطوب و تاریک برای رشد قارچ مساعد است.
o ترک لب: زمانی که لب ها بسیار خشک و تحریک شده باشند ترک زده، پوسته پوسته شده، متورم، خارش دار یا دردناک میشوند. التهاب یا خشکی لب در نتیجه چندین دلیل رخ میدهد. شایع ترین آنها شامل موارد زیر اند:
· مرطوب کردن مکرر لب با بزاق
· آب سرد
· قرار گرفتن در معرض باد
· واکنش آلرژیک به بالم لب یا سایر محصولات
o کراتوز اگزفولیاتیو:این بیماری موجب پوسته پوسته شدن دست ها و پا ها میشود. معمولا کف دست ها و پاها را درگیر میکند اما میتواند پشت دست و پا را نیز درگیر کند. زمانی که پوسته ریزی رخ میدهد پوست مانع و محافظت طبیعی خود را از دست میدهد. این باعث خشکی و ترک میشوند. سایر علائم عبارت اند از: تاول های پر از هوا و قرمزی
o بیماری ها و مشکلات داخلی: کمبود ویتامین ها، بیماری هایی از قبیل سندرم کوشینگ میتوانند باعث ترک پوست شوند. بنابراین ترک پوستی که طول کشیده، رنگ یا ظاهر عجیب داشته باشد و با درمان های خانگی بهبود نیابد باید توسط متخصص پوست ارزیابی شود.
درمان های خانگی ترک پوست:
راه های محتلفی برای درمان ترک پوست در خانه وجود دارد البته در مواردی که بسیار شدید نیستند. بسته به علت و محل ترک پوست میتوانید از یکی از روش های زیر استفاده کنید.
o کرم مرطوب کننده یا روغن: از آنجایی که خشکی پوست میتواند باعث ایجاد یا بدتر شدن ترک شود، مرطوب نگه داشتن پوست مهم است. این کار توسط استفاده مرتب از مرطوب کننده ها ممکن است. میتوانید از کرم های مرطوب کننده ی موجود در بازار یا روغن های جوجوبا، زیتون، نارگیل و شی باتر استفاده کنید. این کار دو سه بار در روز، بالافاصله بعد از استحمام تکرار کنید و تمرکزتان بر نواحی خشک تر باشد.
o وازلین: وازلین با پوشاندن و حفاظت از پوست باعث ترمیم ترک ها میشود. وازلین باعث حفظ رطوبت پوست شده و از این طریق به ترک ها زمان میدهد تا ترمیم شوند. بعد از مالیدن وازلین بر ترک ها آن را با گاز یا بانداژ بپوشانید و در صورتی که میخواهید ترک کف پا را درمان کنید جوراب بپوشید. این کار را سه بار در روز و بلافاصله بعد از حمام تکرار کنید. وازلین همچنین برای لب بسیار مناسب است.
o کرم هیدروکورتیزون موضعی: این کرم گزینه مناسبی برای ترک های قرمز و خارش دار است. این کرم باعث کاهش التهاب و تحریک میشود. کورتیکواستروئید های موضعی قدرت های متفاوتی دارند. انواع ضعیف تر آن بدون نسخه به فروش میرسند اما برای انواع قوی تر به نسخه پزشک نیاز است. پیش از استفاده از این دسته از کرم ها بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا به شما بگوید آیا این کرم برای وضعیتی که دارید موثر است یا خیر.
o بانداژ مایع: این گزینه برای درمان ترک های عمیق تر مناسب است و با کنار هم نگه داشتن پوست ترک خورده به بهبود آن کمک میکند.
o لایه برداری: با لایه برداری نرم و آهسته میتوانید سلول های مرده و خشک را از سطح پوست حذف کنید. این روش برای ترک پا و پاشنه مناسب است. به این منظور بعد از اینکه پاهایتان به مدت 20 دقیقه با آب در تماس بود، با استفاده از سنگ پا پوسته های مرده را جدا کنید و بعد از استحمام نرم کننده بزنید.
o داروهای ضدقارچ
عوارض ترک پوست:
اگر پوست ترک خورده ی شما با درمان های خانگی و راهکارهای ذکر شده بهبود نیابد ممکن است به عوارض دیگری منجر شود. از قبیل:
o خونریزی
o تخریب عمیق تر پوست
o اسکار
o عفونت باکتریایی از قبیل سلولیت
چه زمانی به دکتر مراجعه کنم؟
موارد خفیف ترک پوستی در خانه نیز درمان میشوند. اما اگر ظرف 2 هفته با روش های یاد شده این اتفاق نیوفتاد یا بدتر شد بهتر است به پزشک مراجعه کنید. موارد زیر نیز بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
o خونریزی
o وجود چرک
o قرمزی یا تحریک
o خارش شدید
o همراهی با تب
سخن پایانی
وجود ترک پوست، خصوصا در صورت، دست ها و پا از زیبایی پوست میکاهند. داشتن پوستی نرم و لطیف خواسته ی هر فردیست. علاوه بر زیبایی، وجود ترک پوستی از ایمنی ای که پوست به عنوان یک سد در برابر عفونت ها ایجاد میکند میکاهد. همچنین به علت وجود همزمان خشکی علائم ممکن است برای فرد آزاد دهنده باشند. روش های خانگی که در این مقاله ذکر شد برای درمان ترک های پوستی معمول که شدید نیستند کارساز و کافی هستند و انجام آنها به صورت مرتب باعث میشود برای همیشه از ترک های پوست راحت شوید. اما در برخی موارد که شدید اند و یا یک بیماری زمینه ای آنها را ایجاد کرده است، این درمان ها جواب نخواهند داد. در این شرایط به پزشک پوست مراجعه کنید تا درمان قوی تر گرفته یا بیماری زمینه ای برطرف شود.
مرکز دکتر بیوت با دارا بودن بهترین و پیشرفته ترین روش های زیبایی و متدهای درمانی در راه رسیدن شما به سلامت کامل وزیبایی همراهتان خواهد بود.